De slappe hap van de nulprocenters

Je moet maar durven. Voor de Guardian bekeek journalist Rebecca Liu veertig films in het putje van de cinematografie, films die allemaal nul procent hadden gescoord op het populaire rottentomatoes. Deze site verzamelt wereldwijd de oordelen van professionele recensenten en destilleert die in een duimpje omhoog of omlaag, ofwel een rode of een groene tomaat.

Rottentomatoes werkt prima als je besluiteloos door Netflix zit te bladeren en op het punt staat twee uur van je leven te verspillen aan een onbekende comedy met Eddie Murphy. Alles met Nicholas Cage erin bij twijfel overslaan, dat spreekt vanzelf.

Het nogal botte compromis van zo’n binaire score zegt vooral of een film controversieel is of niet. Dat nul procent van de recensenten positief is wil nog niet zeggen dat ze het een verschrikkelijke film vonden. En honderd procent betekent lang niet altijd een tijdloos meesterwerk. The Godfather, Goodfellas en de eerste Blade Runner zijn klassiekers die voorspelbaar in het negentigste percentiel zitten. Maar ze leggen het nipt af tegen Greta Gerwigs Ladybird (99%). Een mooie film, daar niet van, en minder controversieel dan die drie mannenfilms uit mijn voorbeeld. Maar een tijdloos meesterwerk? Niet echt.

De films waar Rebecca Liu zich toe had gezet waren vooral slaapverwekkend saai en voorspelbaar. Niet bovengemiddeld onsmakelijk, aanstootgevend of obsceen, maar gewoon mislukte clichéproducties om snel geld mee te verdienen. Het had net zo goed door AI gemaakt kunnen zijn.

Maak je borst maar nat, want er gaat ontstellende veel slappe AI-hap op de streamingdiensten geslingerd worden de komende jaren. Ze doen maar. Er zijn genoeg mooie films gemaakt de afgelopen honderd jaar om elke avond iets nieuws te zien of herbekijken.

De hippies zijn voorgoed weg uit Silicon Valley

Afgelopen week nam ik ruw afscheid van Whatsapp met deze woorden:

Om principiële redenen heb ik besloten om Whatsapp niet langer te gebruiken. We hebben de laatste weken kunnen zien welke knieval moederbedrijf Meta heeft gemaakt naar de ultraconservatieve agenda van de nieuwe Trump regering. De diensten van zo’n bedrijf wil ik zo veel mogelijk vermijden. Er zijn betere alternatieven. Je kunt me vinden op Signal.

Sociale media begonnen ooit als sympathiek initiatief om contact te leggen met oude vrienden en nieuwe te maken. Het verdienmodel kwam later wel. Vóór de overname door Facebook (nu Meta) kostte Whatsapp een euro per jaar en verdiende het vooral aan zakelijke accounts.

Meta-baas Mark Zuckerberg doet het anders. Wie Facebook, Whatsapp of Instagram gebruikt mag op Zucks strenge voorwaarden zijn speeltjes gebruiken, in ruil voor scrollen langs advertenties en microshotjes dopamine, toegediend in de vorm van hartjes, duimpjes en volgers. De echte klanten zijn de adverteerders en iedereen die willen weten waar welk demografisch cohort voor warm loopt.

Apple oprichters Steve Jobs en Steve Wozniak in de jaren zeventig
Continue reading

Een wereld vol roltrappen

Wat het leven waardevol maakt is nooit gratis, schreef ik in mijn laatste stukje. Wat je niet in geld kunt uitdrukken kun je dus ook niet aanschaffen. Maar het is daarmee zeker niet gratis, want het kost wel tijd en moeite. Daarom noemen we het ook ‘de moeite waard’.

Stel je een wereld voor waarin je geen stap meer hoeft te zetten. Zelfs in je eigen huis zijn loopbanden, liften en roltrappen. Vóór je vijftigste zijn je aders verstopt, je taille uitgedijd en je benen geslonken tot sprietjes. We zouden eruitzien als de passagiers van ruimteschip aarde in de animatiefilm Wall-E. De mensheid van de toekomst heeft onze planeet als een grote vuilnisbelt achtergelaten en is geëvolueerd tot hompen vadsig babyspek, veroordeeld tot een levenslange cruise, zoete troep slurpend uit literbekers. Heel deprimerend allemaal. Kennelijk lukt het ons als collectief maar niet om weerstand te bieden aan de verleiding van gemak, ook al weten we best wat lichaam en geest nodig hebben.

Weet je waarom ik zo moeilijk warm kan lopen voor al die AI-vergezichten waar je mee om de oren wordt gegooid? Ze nodigen je uit om met je gezonde benen toch weer voor één lullige verdieping de lift te pakken. Het maakt even niet uit hoe realistisch of utopisch de voorspellingen zijn. Ik heb de laatste tijd veel gelezen over AI, van nuchter kritisch tot gevaarlijk naïef, en Joost mag weten hoeveel daarvan al niet meer uit een mensenhoofd is ontsproten.

Photo by Chris F: https://www.pexels.com/photo/low-angle-photo-of-escalator-2087514/
Continue reading

De beste dingen in het leven zijn helemaal niet gratis

Richard Stallman, boegbeeld van de vrije software, moest tot vervelens toe duidelijk maken dat free in free software niet voor gratis staat. Het staat voor vrijheid. Vrij als in vrijheid, niet als in vrij parkeren. Voor het gebruik hoef je niet te betalen of toestemming te vragen. Alles van Microsoft, Apple en de rest is dichtgetimmerd met beperkingen, maar ook in vrije software staan de spelregels omschreven in een licentie. Vrij parkeren wil ook niet zeggen dat je je auto overal neer mag plempen.

‘Vrij van iets zijn’ betekent dat je iets negatiefs of hinderlijks niet (meer) hebt. Vrij van zorgen, of de verplichting tot betalen. Daarom betekent free ook gratis. En daar danken we het cliché aan dat the best things in life are free.

Continue reading

Bescheiden voornemens voor het nieuwe jaar

Je kunt er donder op zeggen dat komende maand weer de nodige woorden worden gewijd aan de ontnuchterende realiteit van goede voornemens. Oud nieuws en verspilde tijd. Goede voornemens werken zelden, en dat wisten we allang. 

Iedereen trouwens nog de beste wensen voor het nieuwe jaar! Als consument van meer zelfhulpbronnen dan goed voor hem is heeft deze onverbeterlijke lifehacker een paar hoogstpersoonlijke beproefde recepten die wél werken.

Boeken als Atomic Habits van James Clear of een gouwe ouwe als Getting Things Done van David Allen geven je nuttige tips om meer gedaan te krijgen in minder tijd. Maar ze voeden ook de illusie dat je je takenlijstje ooit leeg krijgt. Vergeet het maar. Je hebt chronisch tijd te kort om alles af te krijgen in de (gemiddeld) vierduizend weken die je gegeven zijn in dit leven, aldus Oliver Burkeman in het geweldige Four Thousand Weeks. Lees die man, hij heeft net weer een nieuw boek uit.

Continue reading

Met enkel Teams-genoten heb je geen gezond conflict

The Five Dysfunctions of a Team van Patrick Lencioni is alweer meer dan twintig jaar oud (2002), maar als populair managementboek rijpt het als een goede whisky. Zonder verwijzingen naar academische bronnen mag je het niet wetenschappelijk onderbouwd noemen, maar wat dan nog? Het is geschreven vanuit ervaring en gezond verstand, en zolang ik het er uit eigen ervaring mee eens kan zijn is daar weinig mis mee.

Lencioni illustreert zijn vijf disfunctionele gedragingen aan de hand van een fictief jong internetbedrijf, waar oude rot Kathryn als nieuwe CEO orde op zaken gaat stellen in het vastgelopen managementteam. Wat waren die vijf zondes ook alweer?

  • Geen vertrouwen (absence of trust)
  • Conflictmijdend gedrag (fear of conflict)
  • Niet achter besluiten willen staan (lack of commitment)
  • Verantwoordelijkheid ontlopen (avoidance of accountability)
  • Niet resultaatgericht zijn (inattention to results)

In dit model lokt het ene gedrag het andere uit. En het begint bij een gebrek aan vertrouwen. Ik moest hieraan denken na een discussie laatst in mijn eigen team. Iedereen zei graag met elkaar samen te werken, maar vindt het genoeg maar één dag in de week naar kantoor te komen. De rest van de tijd zien we elkaar alleen door het filter van Microsoft Teams. Het is niet anders geweest, want het team was gevormd tijdens de lockdown van vier jaar geleden. Reistijd was toen geen punt, maar nu zitten de meesten langer dan een uur in de auto. Tegelijkertijd vonden sommigen wel dat we wat te lief voor elkaar waren en conflicten uit de weg gingen. Ik zag een verband.

Photo by fauxels: https://www.pexels.com/photo/group-of-person-sitting-indoors-3184306/
Continue reading

Samenwerken zonder concessies: de Spielberg methode

Ik zag van de week Spielberg, een onderhoudend portret over ‘s werelds meest productieve en succesvolle filmmaker, van wie ik de voornaam niet eens hoef te noemen. Een nogal gekleurd verhaal ook. Een stoet aan wereldsterren die hij de afgelopen vijftig jaar voor de camera heeft gehad mag aantreden om de loftrompet over hem te steken. 

Zijn werklust en vermogen om meerdere ballen in de lucht te houden is onvoorstelbaar en ongeëvenaard. Kwantiteit? Niet te geloven. Lucratief? De kip met de gouden eieren. Artistieke hoogvliegers? Niet altijd, wel vaak. Sentimenteel? Iets te vaak. Onderhoudend? Altijd.

(C) hbo.com
Continue reading

Een nieuwe Bohemian Rhapsody met AI? Dacht het niet.

Met wat voortschrijdend inzicht mocht ik het van de week onder collega’s opnieuw vertellen tijdens een avond gewijd aan de zin en onzin van AI-gereedschap. Ik vind dat uitzonderlijk originele creaties tegelijk vernieuwend moeten zijn (anders kunnen ze niet uitzonderlijk zijn), maar dat ze wel moeten aansluiten bij onze menselijke ervaring. De eerste spreadsheet Visicalc sloot perfect aan bij de metafoor van rijen en kolommen, die we al kenden van traditioneel boekhouden. Aan elke cel kon je een berekening koppelen, die weer kon verwijzen naar het resultaat van een andere berekening. Dat was origineel, en enorm krachtig. Ik zie zoiets niet snel uit de koker van een generatieve AI komen.

En kunst dan? Heeft AI daar iets te zoeken? Zou het ooit een nieuwe Bohemian Rhapsody kunnen genereren met hetzelfde effect als het origineel uit 1975? Denk het niet. Sterker nog, het resultaat zou niet mogen klinken als Queen, want dan was het niet origineel. Het zou een onwennige, uitbundige, potpourri van bekende stijlen moeten worden, waar de gevestigde muziekjournalisten de eerste vijf jaar hun neus voor zouden ophalen, net als toen. Nieuw is onwennig en vaak een acquired taste

Continue reading

Gelukkig reed ik niet door rood

Floor Rusman schreef dit weekend een pijnlijke column in NRC Waarom rijd jij door rood. Aldus de vertwijfelde vraag van de automobilist die haar op de fiets had aangereden. Ze belandde met een gebroken been in het ziekenhuis en realiseerde zich dat dit op honderdduizend manieren niet had kunnen gebeuren, maar op één manier wel. Ja, zo lust ik er nog wel een. Je ontsnapt voortdurend aan de dood als je deelneemt aan het verkeer. Het valt alleen niet op zolang het geen narrow escape is. En door rood rijden (ik beken schuld) kan duizenden keren goed gaan, maar het blijft de goden verzoeken.

Ik dacht terug aan mijn eigen fietsongeval van deze zomer, nu bijna vier maanden geleden. Bij de klim voor het viaduct over de A2 ging ik even stevig op de pedalen staan en vloog de ketting van mijn racefiets. Ik smakte met 25 km per uur op het asfalt en belandde per ambulance op de SEH. Gelukkig kon ik drie uur later met twee hechtingen in mijn wenkbrauw en een flinke kneuzing in de linkerdij zelf terug naar de auto strompelen. Mijn fiets was total loss en mijn eigen risico meteen opgesoupeerd – een ambulance is een heeldure taxi – maar na een maand kon ik weer redelijk normaal lopen en fietsen.

Continue reading

Twee soorten luisteren

Je allereerste mentale huzarenstukje is hoe je ooit als baby wijs werd uit de woordenbrij die je om je heen hoorde. Dat iedereen het kan en dat je het je niet kunt herinneren maakt het proces van taalverwerving niet minder wonderlijk. En net als het leren van een vreemde taal op latere leeftijd begon dat met luisteren. Eerst informatie absorberen, proberen te begrijpen, en dan nadoen.

Tegelijkertijd leerde je kruipen, lopen en overal je vingers insteken. En je ontdekte dat woorden meer dan één betekenis kunnen hebben. ‘En nu luisteren!’, betekende braaf doen wat mama zegt.

Nu zijn we grote mensen en hebben we geleerd dat het in het zakelijk verkeer ook draait om goed naar de klant luisteren. Natuurlijk willen we weten wat de klant graag wil hebben, toch? Niemand gaat er prat op dat hij niet luistert naar de klant – oké, Steve Jobs was een legendarische uitzondering. Maar moeten we ook altijd braaf gehoorzamen? It’s complicated. Software bouwen is ook een bijzondere tak van sport in dat opzicht.

Zeesluis IJmijden (c) https://www.ijmuiden.nl/zeesluis/
Continue reading