Met de serie Extras vestigde Ricky Gervais in 2005 definitief zijn reputatie als komisch toptalent. De werkloze acteur Andy Millman houdt zichzelf en de droom van een echt acteursbestaan in leven met freelance figurantenwerk. In elke aflevering komt hij op de sets een ster tegen van het kaliber dat hij nu zelf is. Kate Winslet, Samuel L. Jackson, Patrick Stewart, David Bowie en Ian McKellen lieten zich graag strikken voor soms wel heel gênante situaties. Toppunt (of dieptepunt) is Diana ‘Emma Peel’ Rigg die door Daniel ‘Harry Potter’ Radcliffe, destijds zeventien, een condoom in heur haar geslingerd krijgt. Het klinkt hier onsmakelijker dan dat het eruit ziet, gek genoeg.

Continue reading →

Electoraal geograaf Josse de Voogd sprak in de Volkskrant van 2 juni over zijn Atlas van afgehaakt Nederland. Een boeiend artikel. De ‘afgehaakten’ van Nederland staan laag op de ladder van maatschappelijk succes staan en verwachten niet hogerop te klimmen. Om uiteenlopende redenen staan zij aan de verkeerde kant van de kloof die de buitenstaanders van de gevestigden scheidt. Dit derde deel van het electoraat stemt op buitenstaanderpartijen, of helemaal niet. Het leven lacht ze niet toe en ze kijken met een sombere blik naar de toekomst van Nederland. 

In de matrix van het Centraal en Cultureel Planbureau zie je in één oogopslag hoe belabberd de meritocratie werkt. Wie wind mee heeft vindt vaak dat het met de rest van het land ook wel jofel gaat; wie het niet treft, trekt dat kennelijk ook door naar het algemene. Eigenlijk zou je de vraag helemaal niet moeten stellen. “Hoe vindt u dat het met Nederland gaat?” Subjectiever kan het immers niet. Voor een gefundeerde uitspraak over wat de mensen buiten je bubbel denken zou je je eerst door tien jaargangen van CBS verslagen heen moeten worstelen. Dat doet niemand. Interessanter is wel de vraag hoe die tegenstelling in opvatting ontstaat. Zijn degenen die hoger op de ladder staan altijd optimistisch en de pechvogels altijd pessimistisch? Ik denk het niet. Een luxeleven went, een kloteleven nooit. Daar komt het bot gezegd op neer.

Continue reading →

We moeten minder luisteren naar Joris Luyendijk en de redenen daarvoor legt hij omstandig uit tegenover Roland Duong in de recente Tegenlicht podcast. Ze zullen er de ironie ook wel van ingezien hebben.

Zijn boek Zeven Vinkjes, over de impliciete privileges van de heren die de dienst uitmaken, heeft veel onder ‘ons soort mensen’ teweeggebracht. Ik heb het met veel plezier gelezen. Strikt genomen heb ik ze ook alle zeven, maar gelijk de meesten binnen dat bevoorrecht gezelschap ben ik nog niet voor een raad van bestuur gevraagd (gelukkig maar). De vinkjes mogen dan wel een onrechtvaardige barrière vormen, een automatisch vrijkaartje naar de top zijn ze daarmee nog niet. Ambitie en aanleg komen er ook aan te pas.

Continue reading →

Grace, Frankie en hun ex-mannen houden het voor gezien. Na zeven seizoenen en 94 aflevering gaat de seniorenkomedie met o.a. Jane Fonda en Martin Sheen van de ‘buis’. Misschien trok Netflix de stekker eruit, of vonden de vier tachtigplussers het mooi geweest. De kans dat magere Hein een keer roet in het eten kwam gooien kon je niet meer verwaarlozen. Beter zo, want de rek was er danig uit. Ik vond het al een tijd niet leuk meer. De grapjes over stramme ledematen, vaginale droogte en vergeetachtigheid waren na bijna honderd afleveringen wel klaar.

Continue reading →

Elk land heeft wel één of meer nationale trauma’s. De meeste torsen een slavernijverleden. België heeft zijn Marc Dutroux en Nederland heeft de val van Srebrenica. Maar geen is zo ongehoord smerig als wijlen Jimmy Savile, waarover nu de documentaire A British Horror Story op Netflix staat. 

Jimmy wie? Overal ter wereld heb je figuren voor wie het halve land aan de buis gekluisterd zit, maar die in het buitenland onopgemerkt over straat kunnen omdat hun grappen en grollen geen exportpotentieel hebben.

Savile was meer dan veertig jaar lang een excentrieke publiekslieveling. Met zijn engelachtige witte lokken, uitbundige trainingspakken en eeuwige sigaar cultiveerde hij een zorgvuldig imago. De presentator van Top of the Pops zamelde miljoenen in voor ziekenhuizen, vervulde duizenden kinderwensen in Jim’ll Fix It en was een goede vriend van premier Thatcher en prins Charles. Zelden werd iemand bij zijn dood zo bewierookt als Sir Jimmy. Het ontbrak nog net aan een heiligverklaring.

Continue reading →

Er kwam weer lucht op de ICs, het thuiswerkadvies werd versoepeld, de snelwegen zaten weer potdicht, en ik zat weer elke week op donderdag in de trein naar Utrecht voor een ouderwetse kantoordag.

Toen ook van de NS de maskers weer af mochten genoot ik zowaar weer van mijn reisje. Met mijn weekend-vrij abonnement kwam ik afgelopen weekend geheel volgens dienstregeling aan in Den Bosch om daar een zondag met collega’s te bouwen aan het Open-Source LITTIL project. En toen lagen plotseling, hoe ironisch, alle treinen eruit door een softwarestoring. Gelukkig was de meerderheid van het gezelschap met de auto gekomen om de gedupeerden een lift aan te bieden.

Je zou zeggen dat het weer eens ouderwets misging bij de NS, maar ‘ouderwets’ is dit probleem nu juist allesbehalve. Deze infrastructuur is, zoals zoveel andere, zó sterk van software afhankelijk is dat één foutje blijkbaar het systeem compleet lam kan leggen. De zichtbare kant van ons spoor, de miljoenen tonnen staal van het materieel, komt helaas neer op een kaartenhuis dat alleen maar lijkt op een solide bunker. Met dank aan de automatisering.

Continue reading →

Vandaag wil ik het hebben over onthouden en vergeten. Artificial intelligence experts weten het al lang, maar populaire fictie houdt van een analogie tussen mens en machine die op alle vlakken mank gaat. Er is geen verschil tussen software en hardware in het brein. Herinneringen zijn geen stukjes data. Alles is associatief en zal niet beklijven zonder context. Er zijn geen overzichtelijke mappen en laatjes in je hoofd waar je werk en privé netjes gescheiden in kunt opbergen. Kon dat maar.

Het geheugenpaleis (2012) van Joshua Foer is een respectabel staaltje participerende journalistiek. Voor zijn boek over de werking van ons geheugen nam hij actief en succesvol deel aan geheugenkampioenschappen. Daar gebeurt inderdaad wat de naam doet vermoeden. Wie kan zo snel en nauwkeurig mogelijk een reeks willekeurige feiten onthouden? Dat is de kampioen ezelsbruggetjes. De beste onthouders creëren namelijk wilde onzinverbanden om zo van willekeurige feiten toch een steekhoudend verhaal te maken, al is het dan vergezocht.

Zulke spelletjes zijn imposant omdat je mensen iets ziet doen waar ze totaal niet voor gemaakt zijn. Net als elke andere topsport heeft het iets bovenmenselijks. Het is de cerebrale versie van de klassieke triatlon, met zwemmen, fietsen en een marathon als toetje. Maar ook de sterkste man ter wereld legt het in een potje armworstelen af tegen elk gorillawijfje. En al ben je de beste menselijke computer, je zult nog altijd het onderspit delven tegen een PC uit 1990. Wie kan een willekeurig getal van duizend cijfers onthouden en het tien jaar later feilloos reproduceren? Wie kan blindsimultaan schaken tegen de beste tien van de wereld en ook nog winnen? Wie kan pi in duizend decimalen uit het hoofd berekenen? Geen mens.

Continue reading →