Ik zag van de week Spielberg, een onderhoudend portret over ‘s werelds meest productieve en succesvolle filmmaker, van wie ik de voornaam niet eens hoef te noemen. Een nogal gekleurd verhaal ook. Een stoet aan wereldsterren die hij de afgelopen vijftig jaar voor de camera heeft gehad mag aantreden om de loftrompet over hem te steken. 

Zijn werklust en vermogen om meerdere ballen in de lucht te houden is onvoorstelbaar en ongeëvenaard. Kwantiteit? Niet te geloven. Lucratief? De kip met de gouden eieren. Artistieke hoogvliegers? Niet altijd, wel vaak. Sentimenteel? Iets te vaak. Onderhoudend? Altijd.

Met wat voortschrijdend inzicht mocht ik het van de week onder collega’s opnieuw vertellen tijdens een avond gewijd aan de zin en onzin van AI-gereedschap. Ik vind dat uitzonderlijk originele creaties tegelijk vernieuwend moeten zijn (anders kunnen ze niet uitzonderlijk zijn), maar dat ze wel moeten aansluiten bij onze menselijke ervaring. De eerste spreadsheet Visicalc sloot perfect aan bij de metafoor van rijen en kolommen, die we al kenden van traditioneel boekhouden. Aan elke cel kon je een berekening koppelen, die weer kon verwijzen naar het resultaat van een andere berekening. Dat was origineel, en enorm krachtig. Ik zie zoiets niet snel uit de koker van een generatieve AI komen.

En kunst dan? Heeft AI daar iets te zoeken? Zou het ooit een nieuwe Bohemian Rhapsody kunnen genereren met hetzelfde effect als het origineel uit 1975? Denk het niet. Sterker nog, het resultaat zou niet mogen klinken als Queen, want dan was het niet origineel. Het zou een onwennige, uitbundige, potpourri van bekende stijlen moeten worden, waar de gevestigde muziekjournalisten de eerste vijf jaar hun neus voor zouden ophalen, net als toen. Nieuw is onwennig en vaak een acquired taste. 

Floor Rusman schreef dit weekend een pijnlijke column in NRC Waarom rijd jij door rood. Aldus de vertwijfelde vraag van de automobilist die haar op de fiets had aangereden. Ze belandde met een gebroken been in het ziekenhuis en realiseerde zich dat dit op honderdduizend manieren niet had kunnen gebeuren, maar op één manier wel. Ja, zo lust ik er nog wel een. Je ontsnapt voortdurend aan de dood als je deelneemt aan het verkeer. Het valt alleen niet op zolang het geen narrow escape is. En door rood rijden (ik beken schuld) kan duizenden keren goed gaan, maar het blijft de goden verzoeken.

Ik dacht terug aan mijn eigen fietsongeval van deze zomer, nu bijna vier maanden geleden. Bij de klim voor het viaduct over de A2 ging ik even stevig op de pedalen staan en vloog de ketting van mijn racefiets. Ik smakte met 25 km per uur op het asfalt en belandde per ambulance op de SEH. Gelukkig kon ik drie uur later met twee hechtingen in mijn wenkbrauw en een flinke kneuzing in de linkerdij zelf terug naar de auto strompelen. Mijn fiets was total loss en mijn eigen risico meteen opgesoupeerd – een ambulance is een heeldure taxi – maar na een maand kon ik weer redelijk normaal lopen en fietsen.

Deze week had de Volkskrant een opbeurende en tegelijk gekmakende analyse over creatieve oplossingen uit de wooncrisis. Gekmakend vanwege het zoveelste voorbeeld van inflexibele software. Wil je als groep samen één groot pand kopen? Jammer, zes mensen op dezelfde hypotheekacte, dat kan de computer niet verwerken. Laat staan een gezamenlijk overbruggingskrediet totdat alle eigenaren hun oude woning verkocht hebben.

Hoe moeilijk kan het zijn!? Nou, moeilijker dan je denkt.