Blijf met je klauwen van onze kunst af, AI!

Het is natuurlijk ontzettend kinderachtig: beroemde en steenrijke filmsterren, de vijftig zeer ruim gepasseerd, die opscheppen over hun fysiek lijden voor de kunst. Stuart Heritage wijdde er een vermakelijke column aan in de Guardian.

Een leven als ouderwetse actieheld is niet voor watjes. Je kunt van alles vinden over de acteerprestaties van Sylvester Stallone en de bedenkelijke politieke lading van zijn gooi- en smijtfilms, maar hij neemt het vak wel serieus. Tijdens de opnames van Rocky deel vier in 1987 mepte tegenspeler Dolph Lundgren hem zo hard in de borst dat hij een week op de intensive care lag. Het mocht de pret niet drukken. Sly bleef koppig zijn eigen stunts doen en moet het op zijn oude dag bekopen met talloze operaties en chronische rugklachten.

De charme van films uit het analoge tijdperk is dat het spektakel nooit helemaal nep is. Om het echt te laten lijken kun je niet alle risico’s afdekken, anders ziet het er nep uit. Ook mét veiligheidsnet kun je je nek breken. De opening uit Mission Impossible 2 is zo adembenemend, omdat Tom Cruise ook echt met één hand aan een rotspunt bungelde,

Of neem de documentaire The Bear uit 1988. Het lijkt alsof de camera een toevallige getuige is in het leven van twee beren — je zag ze nog net geen broodjes smeren. Bart de beer werd een veelgevraagd acteur en joeg Anthony Hopkins later nog de stuipen op het lijf in The Edge. Achter de schermen zullen de opnames tijdrovend, frustrerend, en af en toe best gevaarlijk zijn geweest. 

Trainer Doug Seus met Bart II

Maar toen maakten we kennis met de digitale dino’s van Jurassic Park en werd alles anders. Met computer generated imagery kun je alles verbeelden wat je fantasie kan verzinnen. Lange tijd was dit nog steeds duur en tijdrovend, maar dat lossen we wel op met kunstmatige intelligentie.

Capriolen uit de computer zijn alleen minder spannend. Je weet immers dat je naar een gelikte animatie zit te kijken, gemaakt achter een bureau. De beer in het melige Cocaine Bear is overduidelijk nep, en dat ligt niet aan de kwaliteit van de animatie. Je ziet meteen dat je een echte beer nooit zulke fratsen kan laten doen. Dierlijkerwijs kan het niet, dus dan haak ik af. 

Met elke volgende stap richting meer KI in het verbeelden van onze fantasie droogt gek genoeg diezelfde fantasie meer op. Want het zaadje van een idee gaat pas bloeien door het harde werk dat je spendeert aan de uitvoering.

Voor de serieuze maker is het proces even belangrijk als het resultaat, ook als dat proces pijnlijk is. Voor de kijker en lezer voegt het verhaal achter het verhaal meer diepgang aan de beleving. Ja, een werk kan op zichzelf staan. Maar dan hadden we geen audiotours in het museum nodig, of van die leuke extra’s op de dvd (slecht voorbeeld, want wie koopt er nog dvd’s?)

Blogs en LinkedIn posts die door ChatGPT zijn geschreven (ik vis ze er regelmatig uit) hoef ik niet te lezen. Muziek en andere creatieve content al helemaal niet. Laat staan films. Het is niet eens een kwestie van kwaliteit. Je kunt simpelweg niet meer nieuwsgierig zijn naar de vraag hoe en door wie het gemaakt is. Stel je voor hoe absurd het zou zijn om een groep levende acteurs te zien die zich moeten inleven in een tekst uitgebraakt  door een algoritme. Daar rijd ik echt niet voor naar de bioscoop, hoor!