We moeten minder luisteren naar Joris Luyendijk en de redenen daarvoor legt hij omstandig uit tegenover Roland Duong in de recente Tegenlicht podcast. Ze zullen er de ironie ook wel van ingezien hebben.

Zijn boek Zeven Vinkjes, over de impliciete privileges van de heren die de dienst uitmaken, heeft veel onder ‘ons soort mensen’ teweeggebracht. Ik heb het met veel plezier gelezen. Strikt genomen heb ik ze ook alle zeven, maar gelijk de meesten binnen dat bevoorrecht gezelschap ben ik nog niet voor een raad van bestuur gevraagd (gelukkig maar). De vinkjes mogen dan wel een onrechtvaardige barrière vormen, een automatisch vrijkaartje naar de top zijn ze daarmee nog niet. Ambitie en aanleg komen er ook aan te pas.

Continue reading →

Grace, Frankie en hun ex-mannen houden het voor gezien. Na zeven seizoenen en 94 aflevering gaat de seniorenkomedie met o.a. Jane Fonda en Martin Sheen van de ‘buis’. Misschien trok Netflix de stekker eruit, of vonden de vier tachtigplussers het mooi geweest. De kans dat magere Hein een keer roet in het eten kwam gooien kon je niet meer verwaarlozen. Beter zo, want de rek was er danig uit. Ik vond het al een tijd niet leuk meer. De grapjes over stramme ledematen, vaginale droogte en vergeetachtigheid waren na bijna honderd afleveringen wel klaar.

Continue reading →

Elk land heeft wel één of meer nationale trauma’s. De meeste torsen een slavernijverleden. België heeft zijn Marc Dutroux en Nederland heeft de val van Srebrenica. Maar geen is zo ongehoord smerig als wijlen Jimmy Savile, waarover nu de documentaire A British Horror Story op Netflix staat. 

Jimmy wie? Overal ter wereld heb je figuren voor wie het halve land aan de buis gekluisterd zit, maar die in het buitenland onopgemerkt over straat kunnen omdat hun grappen en grollen geen exportpotentieel hebben.

Savile was meer dan veertig jaar lang een excentrieke publiekslieveling. Met zijn engelachtige witte lokken, uitbundige trainingspakken en eeuwige sigaar cultiveerde hij een zorgvuldig imago. De presentator van Top of the Pops zamelde miljoenen in voor ziekenhuizen, vervulde duizenden kinderwensen in Jim’ll Fix It en was een goede vriend van premier Thatcher en prins Charles. Zelden werd iemand bij zijn dood zo bewierookt als Sir Jimmy. Het ontbrak nog net aan een heiligverklaring.

Continue reading →

Er kwam weer lucht op de ICs, het thuiswerkadvies werd versoepeld, de snelwegen zaten weer potdicht, en ik zat weer elke week op donderdag in de trein naar Utrecht voor een ouderwetse kantoordag.

Toen ook van de NS de maskers weer af mochten genoot ik zowaar weer van mijn reisje. Met mijn weekend-vrij abonnement kwam ik afgelopen weekend geheel volgens dienstregeling aan in Den Bosch om daar een zondag met collega’s te bouwen aan het Open-Source LITTIL project. En toen lagen plotseling, hoe ironisch, alle treinen eruit door een softwarestoring. Gelukkig was de meerderheid van het gezelschap met de auto gekomen om de gedupeerden een lift aan te bieden.

Je zou zeggen dat het weer eens ouderwets misging bij de NS, maar ‘ouderwets’ is dit probleem nu juist allesbehalve. Deze infrastructuur is, zoals zoveel andere, zó sterk van software afhankelijk is dat één foutje blijkbaar het systeem compleet lam kan leggen. De zichtbare kant van ons spoor, de miljoenen tonnen staal van het materieel, komt helaas neer op een kaartenhuis dat alleen maar lijkt op een solide bunker. Met dank aan de automatisering.

Continue reading →

Vandaag wil ik het hebben over onthouden en vergeten. Artificial intelligence experts weten het al lang, maar populaire fictie houdt van een analogie tussen mens en machine die op alle vlakken mank gaat. Er is geen verschil tussen software en hardware in het brein. Herinneringen zijn geen stukjes data. Alles is associatief en zal niet beklijven zonder context. Er zijn geen overzichtelijke mappen en laatjes in je hoofd waar je werk en privé netjes gescheiden in kunt opbergen. Kon dat maar.

Het geheugenpaleis (2012) van Joshua Foer is een respectabel staaltje participerende journalistiek. Voor zijn boek over de werking van ons geheugen nam hij actief en succesvol deel aan geheugenkampioenschappen. Daar gebeurt inderdaad wat de naam doet vermoeden. Wie kan zo snel en nauwkeurig mogelijk een reeks willekeurige feiten onthouden? Dat is de kampioen ezelsbruggetjes. De beste onthouders creëren namelijk wilde onzinverbanden om zo van willekeurige feiten toch een steekhoudend verhaal te maken, al is het dan vergezocht.

Zulke spelletjes zijn imposant omdat je mensen iets ziet doen waar ze totaal niet voor gemaakt zijn. Net als elke andere topsport heeft het iets bovenmenselijks. Het is de cerebrale versie van de klassieke triatlon, met zwemmen, fietsen en een marathon als toetje. Maar ook de sterkste man ter wereld legt het in een potje armworstelen af tegen elk gorillawijfje. En al ben je de beste menselijke computer, je zult nog altijd het onderspit delven tegen een PC uit 1990. Wie kan een willekeurig getal van duizend cijfers onthouden en het tien jaar later feilloos reproduceren? Wie kan blindsimultaan schaken tegen de beste tien van de wereld en ook nog winnen? Wie kan pi in duizend decimalen uit het hoofd berekenen? Geen mens.

Continue reading →

Intellectuele duizendpoot Sam Harris had een mooie overpeinzing op zijn Waking Up app, The Paradox of Death, geïnspireerd op een lang essay van filosoof Thomas Clark en een informele enquête onder zijn luisteraars over hoe vaak zij over de dood nadachten. Sam denkt er zelf dagelijks aan, maar niet op een morbide manier. Dat zullen we dan maar aannemen. De audio zit achter een betaalmuur, maar Clarks essay is vrij te lezen. Niet schrikken: het heet Death, Nothingness and Subjectivity en gaat zoals te verwachten over die ultieme ‘Waarheen’ vraag. Het maakte op mij een verpletterende indruk.

In ons Westers perspectief, zo betoogt Clark, proef je zelfs bij geharde atheïsten een residu van de overtuiging dat er na de dood van ons stoffelijke lichaam, dat gehoorzaamt aan de natuurwetten, een essentie overblijft die toch nog ‘ergens heen’ zal gaan. Dit geloof verraadt zich wanneer zij die weliswaar hemel en hel hebben afgezworen spreken over de dood als het opgaan in een groot Niets. Met een paar prachtige gedachte-experimenten ontzenuwt Clark deze logische misvattingen. Niets bestaat per definitie niet. Je kunt er dus ook niet in verdwijnen. Niets is de ontkenning van iets. Sterker nog, als jij als individu er niet meer bent, is er ook niemand die ergens in kan verdwijnen.

Continue reading →

Incasserings- en improvisatievermogen: voor mij zijn het twee belangrijke aspecten van vakmanschap, ook in de software. Je moet jezelf staande kunnen houden te midden van onvoorspelbare tegenslag. Dat is incasseren. Improviseren betekent dat je moet leren welke regels hard zijn en welke optioneel en rekbaar. Laat ik een muzikaal voorbeeld geven.

Niemand kon vermoeden dat hij het bestverkochte soloalbum ooit ging opnemen. Zeker Keith Jarrett zelf niet, toen hij op 24 januari 1975 achter de piano ging zitten voor een uitverkochte zaal van de Keulse opera. Maar de vijf lange improvisaties die hij het volgende uur uit zijn instrument toverde maakten The Köln Concert tot een legendarisch album.

Continue reading →

Dave Eggers’ nieuwe roman is een zwart-komische techno-dystopie. The Every (vertaald als Het Alles) is het vervolg op The Circle uit 2013. Zo heet het monsterverbond tussen Google, Facebook, Apple en Amazon. The Every heeft elke concurrent weggevaagd of tot slaaf gemaakt. De missie van heldin Delaney om het systeem als werknemer ten val te brengen zal op niks uitlopen, dat voelt de lezer meteen. 

Ook Winston Smith uit George Orwell’s oer-dystopie 1984 wist bij voorbaat dat zijn strijd tegen de alziende Partij kansloos was. De surveillancetechnologie die Orwell destijds (1948) bedacht was nog sciencefiction. Maar in The Every is alles al technisch mogelijk, of anders wel binnenkort. Elke lollige maar privacy-schendende app is een nieuwe wolf in schaapskleren. Het is een feest der herkenning, maar geen gezellig feest. Eggers is een techno-sceptisch moralist en zijn missie is niet subtiel.

Continue reading →

Ik vind softskills heel belangrijk in de IT, maar als begrip onbruikbaar en verwarrend. De Engelse term beschouw ik als voldoende ingeburgerd; waarom we zo graag het Nederlands bij het grofvuil willen zetten is brandstof voor een andere blog. Ik vind de term misleidend om twee redenen. Hij suggereert een helder onderscheid in twee categorieën, dat niet bestaat, en draagt bovendien een onbedoeld waardeoordeel uit.

Continue reading →